Bóg nie umarł 2 jest filmem dojrzalszym, skierowanym nie tylko do już przekonanych: autorzy scenariusza (współpracowali również przy filmie Czy naprawdę wierzysz?) znów zdecydowali się wykorzystać przypadki naruszania wolności wyznania (ich lista pojawia się w napisach końcowych), by zaproponować ciekawie zrealizowany dramat sądowy, opowiadający o sporze między Grace Wesley, nauczycielką historii z liceum im. Martina Luthera Kinga a oskarżycielami, zarzucającymi jej religijną indoktrynację uczniów.

Tak jak w poprzedniej filmu części, opowieść jest wielowątkowa, przywołując znanych już bohaterów: pastor Dave jest tym razem postacią drugiego planu, podobnie jak wracający do Ameryki pastor Jude; swoją rolę odegra uzdrowiona z raka (a jednak – wciąż wątpiąca!) dziennikarka Amy, chiński student Martin Yip będzie zasypywał pastora pytaniami, obecna w ścieżce dźwiękowej jest muzyka i piosenki zespołu Newsboys.

Zamiast dość sztucznego sporu między wykładowcą a studentem, sequel wprowadza pytanie o miejsce religii, wiary, chrześcijaństwa w przestrzeni publicznej: czy nauczycielka ma prawo użyć fragmentu Ewangelii, wypowiedzieć imię Jezusa podczas zajęć z historii? Autorzy filmu w inteligentny sposób wprowadzają argumentację, odwołującą się do wolności słowa, gwarantowanej przecież m.in. przez pierwszą poprawkę do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, jak i – co istotne – do historycznych, pozabiblijnych źródeł. Jezus nie jest przecież wytworem fantazji, nie jest mitem czy legendą, lecz historyczną postacią, której istnienie jest ponad wszelką wątpliwość udowodnione. Czy to jednak jest wystarczające, by na lekcji historii porównywać elementy nauczania Mahatmy Gandhiego i Ewangelii? Laicyzujące tendencje poprawności politycznej, rzekomo chroniące prawa wszystkich przed narzucaniem takich czy innych koncepcji religijnych, prowadzą przecież do kłamstw: patronem liceum, w którym pracuje Grace, jest Martin Luther King – sprowadzony jednak do roli działacza społecznego, bo bez wspominania tytułu pastora ani oczywistych treści religijnych jego nauczania.

Przeciw nauczycielce występują kierownictwo szkoły, związki zawodowe, chroniąca prawa obywatelskie American Civil Liberties Union, agresywnie nastawione media i oskarżyciel (o dość diabelskich rysach); po jej stronie stają ludzie niewierzący: Brooke, zagubiona po śmierci brata uczennica, która zadała pytanie o podobieństwo odrzucenia przemocy u Gandhiego i w Ewangelii, broniący jej adwokat Tom, pełna wątpliwości Amy... Argumentacja, która pojawia się w filmie, jest tym bardziej przekonująca, że reżyser wprowadza na salę sądową jako świadków dwóch naukowców – Gary Habermas i Rice Broocks zajmują się badaniami nad historycznością Jezusa i Zmartwychwstaniem.

Film podaje ważne argumenty: Jezus, słowa Biblii, chrześcijaństwo to historyczne fakty, których – niezależnie od wiary lub jej braku – nie można w tradycjonalny sposób negować. Biblia ma centralne znaczenie w filmie Bóg nie umarł 2: czytał ją zmarły brat Brooke, i ten egzemplarz, z zaznaczeniami i podkreśleniami, skrywany przed niewierzącymi rodzicami, pozwolił Brooke odkryć nauczanie Jezusa. Pismo Święte czytane przez Martina rodzi w nim pytania, a odpowiedzi pastora Dave’a – prowadzą do kolejnych pytań. Paradoksalnie, także obok sędziego w sali sądowej – gdzie toczy się proces o wolność przestrzeni publicznej od religii – znajduje się egzemplarz Biblii. Jej fragmenty cytowane są kilkakrotnie przez bohaterów filmu, osamotniona Grace modli się słowami Jezusa w Ogrodzie oliwnym.

Szkoda, że fabuła pozostawia niedopowiedzenia: jaka odtąd będzie relacja Brooke z jej rodzicami? Jakie będą dalsze losy Grace? Być może kiedyś poznamy odpowiedź na te pytania, zwłaszcza że twórcy filmu przygotowali widzom kilka niespodzianek: ostatnia z nich pojawia się już po napisach końcowych. Warto cierpliwie poczekać do końca projekcji.

Bóg nie umarł 2 [God’s Not Dead 2], reż. Harold Cronk, sc. Chuck Konzelman, Cary Solomon, obsada: Melissa Joan Hart (Grace Wesley), Hayley Orrantia (Brooke Thawley), David A.R. White (pastor Dave), Ray Wise (Peter Kane), USA 2016, 120’.

ks. Marek Lis