Rozważania niedzielne: Boże Narodzenie
Uroczystość Objawienia Pańskiego - 06.01.2021
2020-01-02
Mozaika Marco I. Rupnika SJ przedstawia niezwykłe objawienie - wymianę darów pomiędzy Świętą Rodziną a Mędrcami ze Wschodu. Trzej Królowie składają dary: złoto, kadzidło i mirrę, a Dziecię ofiaruje im zwój Ewangelii - Dobrej Nowiny. Świadkami tej wymiany są Maryja, Józef, Jan Paweł II oraz Gwiazda, która "prowadziła [mędrców] aż do miejsca, gdzie znajdowało się Dziecko z Jego Matką". Jaki jest nasz udział w tej cudownej wymianie - objawieniu?
CZYTAJ!
Mt 2,1-12 (BP)
Kiedy Jezus narodził
się w Betlejem Judzkim za panowania Heroda,
do Jerozolimy przybyli ze Wschodu mędrcy. Pytali oni: „Gdzie jest nowo
narodzony król Żydów? Zobaczyliśmy bowiem na wschodzie jego gwiazdę i
przybyliśmy oddać Mu hołd”.
Gdy to usłyszał to król Herod, przeraził
się, a z nim cała Jerozolima.
Zebrał więc wyższych kapłanów oraz nauczycieli ludu i pytał ich,
gdzie ma
się narodzić Chrystus. A oni mu powiedzieli: „W Betlejem Judzkim. Tak
bowiem zostało napisane przez
proroka: A ty, Betlejem, ziemio Judy, wcale nie jesteś najmniejsze spośród
głównych miast Judy, gdyż z ciebie wyjdzie wódz, który będzie
pasterzem
Izraela, mojego ludu”.
Wtedy Herod przywołał potajemnie mędrców i wypytywał
ich, kiedy ukazała się gwiazda. Wysyłając ich do Betlejem, powiedział: „Idźcie i wypytujcie się dokładnie o to Dziecko. Gdy Je znajdziecie, dajcie mi znać, żebym
i ja
mógł pójść i oddać Mu hołd”. Oni zaś wysłuchawszy króla i wyruszyli w
drogę.
A gwiazda, którą widzieli na wschodzie, prowadziła ich do miejsca, gdzie znajdowało się Dziecko. Tam się zatrzymała. Ogromnie się ucieszyli na jej widok. Gdy weszli do domu, zobaczyli Dziecko z Jego Matką, Maryją. Upadli na kolana i oddali Mu hołd. Otworzyli swe szkatuły i ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. A ponieważ otrzymali we śnie polecenie, żeby nie wstępować do Heroda, inną drogą wrócili do swojej ojczyzny.
ROZWAŻ!
Uroczystość Objawienia Pańskiego ma swoją własna historię i znaczenie. Jest starsza od uroczystości Bożego Narodzenia. Na Wschodzie pierwsze jej ślady spotykamy już w III/IV. wieku. Wówczas uroczystość Epifanii (gr. epiphania - "ukazanie się, objawienie") obchodzono jako cykl objawień Mesjasza-Chrystusa w narodzeniu, pokłonie Mędrców, chrzcie w Jordanie i pierwszym cudzie w Kanie Galilejskiej (razem cztery wydarzenia). Z czasem wyodrębniło się Boże Nienarodzone, obchodzone 25 grudnia, chociaż np. w Kościele ormiańskim do dzisiaj wspomina się je 6 stycznia. Dzisiaj Uroczystość Objawienia (Epifanii) na Wschodzie obchodzi się jako święto chrztu i światła (gr. photismos - "oświecenia") przez zanurzenie w wodzie krzyża, a na Zachodzie święci się w tym dniu przybycie Mędrców do Betlejem i objawienie Chrystusa poganom.
W liturgii godzin antyfona do pieśni Magnificat zachowała ten pierwotny, łączny charakter: W tym dniu tak świętym trzy cuda wysławiamy: dziś gwiazda przywiodła Mędrców do żłobka; dziś podczas godów woda stała się winem; dziś Chrystus dla naszego zbawienia przyjął od Jana chrzest w Jordanie (LG, II nieszpory).
Od niedawna uroczystość Trzech Króli możemy świętować jako dzień święty - wolny od pracy. Polski parlament przywrócił mu ten uroczysty charakter. Zawalczyli o to świeccy parlamentarzyści i zwykli wierni. W warszawskiej szkole "Żagle" zrodził się też zwyczaj orszaków - ulicznych jasełek (2005/09), przestawiających przybycie Mędrców ze Wschodu. Fundacja Orszaku Trzech Króli stała się wydarzeniem, które gromadzi tysiące katolików w kraju (ok. 900 miast) i za granicą (18) pod hasłem "Cuda, cuda ogłaszają" (2020). W roku 2021 z powodu pandemii wydarzenie to ma ograniczony zasięg. Od początku jednak Orszak Trzech Króli ma wymiar nie tylko kulturalny, artystyczny i edukacyjny, ale również charytatywny; zaprasza całe rodziny do wspólnego wyznawania wiary, śpiewu naszych pięknych kolęd oraz świadectwa wobec szerzącego się neo-pogaństwa. Inicjatywę Orszaku Trzech Króli wspierają papież Benedykt XVI i Franciszek. Pozdrawiają jej uczestników podczas modlitwy na Anioł Pański.
Dlaczego tak ważne jest to objawienie Pańskie?
Boże Narodzenie dokonało się w ciszy betlejemskiej stajni, w towarzystwie pasterzy, aniołów i zwierząt, a Objawienie Pańskie (Epifania) dokonało się w towarzystwie mędrców ze Wschodu - przedstawicieli różnych religii i narodów. Drugiemu objawieniu towarzyszą znaki: gwiazda (objawienie), mędrcy ze Wschodu (poganie) oraz niezwykła wymiana darów (wspólnota wiary).
Znak gwiazdy aż cztery razy pojawia się w Ewangelii. Wzmianka o "gwieździe wschodzącej" czy o "Jego gwieździe" pozwala sądzić, że Mateusz nawiązuje tu do bardzo rozpowszechnionego wyobrażenia w starożytności o tym, że każdy człowiek posiada swoją gwiazdę. Ludzie znaczący mają gwiazdę jasną, zwyczajni i prości - ledwie dostrzegalną. Jedna i druga pojawia się wraz z narodzinami człowieka i gaśnie wraz z jego śmiercią (zob. NKB I/1, 110). Wzmianka o wschodzącej Gwieździe z Jakuba nawiązuje do proroctwa o Władcy - Mesjaszu (por. Lb 24,17; Ap 22,16). Jezus jest oczekiwaną Światłością świata (por. J 1,4-9; 8,12; 12,46).
Opowiadanie o hołdzie Mędrców ze Wschodu zdaje się wskazywać na sytuację pierwotnego Kościoła otwartego na pogan i otoczonego wrogością ze strony króla Heroda, synagogi żydowskiej i prześladowań z powodu przynależności do Jezusa. Wszyscy są zaproszeni do spotkania z Chrystusem, każde może złożyć Mu pokłon, oddać hołd. Wszyscy zaproszeni są do wspólnoty wiary - wspólnej modlitwy - do wymiany darów.
Cały rozdział drugi Mt koncentruje się wokół pytania: "Gdzie?". Gdzie objawi się znak gwiazdy? Gdzie będzie mieć miejsce spotkanie człowieka z Bogiem - przyjęcie pogan do wspólnoty z Nim? Gdzie dokona się wspomniana wymiana darów? Za każdym razem odpowiedź jest jedna: w Betlejem. "Bo tak napisał prorok: I ty Betlejem..." (w. 5). Często to słowo tłumaczy się z hebr. bet-lechem jako "dom chleba" - miasto Dawida ok. 8 km na płd. od Jerozolimy (por. 1 Sm 20,6; Mi 5,1; Łk 2,4.11; J 7,42).
W Domu Chleba ma miejsce cudowna wymiana darów. Chrystus objawia nam Siebie: Słowo staje się Ciałem (J 1,14). Dziecię daje nam zwój Ewangelii - Dobrą Nowinę. Nowo-narodzony staje się Chlebem - "przełamuje się" z nami swoim Bóstwem i Człowieczeństwem; zaprasza do wspólnoty - dzieli się Sobą. Do tej cudownej wymiany darów zaproszeni są wszyscy: wierzący (Maryja, Józef, święci) i niewierzący (neo-poganie, agnostycy, pogubieni).
Czy jesteś gotów pójść za Gwiazdą - odczytać znak od Boga? Czy chcesz złożyć hołd Emanuelowi - Bogu z nami? Czy jesteś gotowy do wymiany darów?
ON jest nową "Gwiazdą z Jakuba" - ON jest "wschodzącą Gwiazdą" - ON jest "Światłością świata".
ON jest Tym, który godzien jest czci, hołdu i uwielbienia... JEMU złóżmy nasze dary modlitwy i dziękczynienia.
W tym roku obchodzić będziemy 100. rocznicę urodzin św. Jana Pawła II. Wielki nasz Rodak uczył nas rozpoznawać znaki, uczył nas modlić się i adorować Jezusa; uczył nas ofiarować siebie - więcej być niż mieć. Warto na jego setne urodziny przygotować jakiś prezent godny tak wielkiego Jubilata, warto zapytać:
- Jak chronimy znaków naszej wiary?
- Jaka jest nasza modlitwa osobista, modlitwa eucharystyczna, modlitwa za naszą Ojczyznę?
- Co jest gotów darować Bogu, Kościołowi, Ojców św.?
MÓDL SIĘ!
Ach, miejsce na ziemi, miejsce ziemi świętej
- jakimże miejscem jesteś we mnie!
Dlatego właśnie nie mogę po tobie stąpać,
muszę klęknąć.
Przez to dzisiaj potwierdzam,
byłaś miejscem spotkania.
Przyklękam
- przez to wyciskam na tobie pieczęć.
Zostaniesz tutaj z moją pieczęcią
- zostaniesz, zostaniesz -
a ja zabiorę ciebie
i przeobrażę w sobie na miejsce mego świadectwa.
Odchodzę jako świadek,
który świadczy poprzez tysiąclecia.
Kard. Karol Wojtyła, Pielgrzymka do Ziemi Świętej, 3, Tożsamość.
ŻYJ SŁOWEM!
Solidaryzujmy się z Orszakiem Trzech Króli w swoim mieście - w gronie najbliższych, rodziny, wspólnoty, stowarzyszenia. Dajmy publiczne świadectwo swojej wiary w swoim otoczeniu; brońmy odważnie naszych tradycji, zwyczajów, świąt i znaków religijnych.
ks. Jan Kochel
fot. mozaika M.I. Rupnik, Pokłon Trzech Króli i Jana Pawła II - Centrum św. Jan Pawła II, Kraków-Łagiewniki
