Św. Jadwiga (†1259) Andechs - Trzebnica

2011-12-12

CZYTAJ!

Mk 3,31-35

[Gdy Jezus nauczał tłumy] nadeszła Jego matka i bracia, stanęli na zewnątrz i posłali do Niego, wzywając Go. A wielu ludzi siedziało wokół Jezusa. I powiedzieli Mu: Oto Twoja matka i Twoi bracia stoją na zewnątrz i Ciebie szukają. On zaś zapytał ich: Kto jest moją matką i moimi braćmi? I patrząc na siedzących wokół siebie, powiedział: Oto moja matka i moi bracia. Kto bowiem czyni wolę Boga, ten jest moim bratem i siostrą, i matką.

ROZWAŻ!

W Średniowieczu życiorys osoby wyniesionej na ołtarze powstawał zazwyczaj w trzech odsłonach. Najpierw pisano tzw. "życiorys większy" - Vita maior przeznaczony dla wyższego duchowieństwa badającego przyczyny i motywy kanonizacji. Następnie powstawał "życiorys mniejszy" - Vita minor dla osób znających ogólnie język łaciński, zarówno wśród duchownych, jak i świeckich. Wreszcie artysta malarz, na zlecenie protektora, malował historię w obrazach, by ludziom nieumiejącym czytać ułatwić zrozumienie dróg życiowych wybrańca Bożego.

W roku 1267 papież Klemens VI włączył św. Jadwigę w poczet świętych. Sto lat później powstała Legenda obrazowa o św. Jadwidze (1353), czyli opis życia świętej składający się z życiorysu większego i mniejszego, ilustrowanego sześćdziesięcioma miniaturami. Dzieło to przeszło do historii sztuki i literatury oraz szkolnych podręczników historii Polski.

Jedna z miniatur Legendy obrazowej przedstawia Jadwigę i jej męża Henryka w otoczeniu dzieci: trzech synów i trzech córek. Na głowie ojca błyszczy mitra książęca, a z ramion spływa płaszcz z tarczami i orłami śląskimi. Obok Konrada, Bolesława wyróżnić trzeba najbardziej znanego Henryka, który otrzyma później przydomek Pobożny. Wśród córek widoczne są Agnieszka i Zofia, które zmarły w młodości oraz Gertruda, która jako jedyna przeżyła swą matkę. Została przełożoną trzebnickiego klasztoru, a zmarła prawdopodobnie w 1268 r.

Księżna Jadwiga szybko wrosła w nowe środowisko i żyła wszystkimi jego sprawami, patrząc na nie przez pryzmat głębokiej wiary i pobożności właściwej tamtym czasom. Historycy twierdzą, że miała duży wpływ na swojego męża, często apelowała o pokój i braterską miłość, dlatego książę Henryk był władcą, który siłą nie narzucał nikomu swej władzy. Księżna była cierpliwa, wytrwała, dzielnie znosiła swój los, a okazał się on wyjątkowo okrutny. Jako matka przeżyła śmierć czworga nieletnich dzieci. Pochowała też męża i dwóch dorosłych synów.

Po śmierci małżonka Jadwiga przeniosła się do klasztoru cysterek w Trzebnicy, by spędzić tam lata swego wdowieństwa w surowej ascezie, służąc biednym i chorym oraz fundując liczne kościoły i klasztory. Zmarła 14 października 1243 r. Kanonizował ją Klemens IV 26 marca 1267 r.

Przeniesienie jej doczesnych szczątków do kościoła w Trzebnicy stało się dla księstwa śląskiego i biskupstwa wrocławskiego prawdziwym świętem, a cuda, które wydarzyły się przy tej okazji, sprawiły, iż wkrótce tłumy wiernych zaczęły pielgrzymować do jej grobu.

Jan Paweł II w czasie homilii wygłoszonej na hipodromie wrocławskim (21 czerwca 1983 r.) przypomniał, że św. Jadwiga jest mu szczególnie bliska i droga, gdyż to właśnie 16 października, w jej liturgiczne wspomnienie, został wybrany na Stolicę św. Piotra w Rzymie. Ojciec św. komentując czytania biblijne powiedział: „Wszystko, co Księga Przysłów mówi o «niewieście dzielnej», należy odnieść do księżnej Jadwigi jako żony i matki (...). We wdowieństwie już odkryła, że Chrystus przygotował ją do innego jeszcze powołania, przez które miała do końca wypełnić wolę Bożą, stając się - przez całkowite i wyłączne oddanie Boskiemu Oblubieńcowi w przyjęciu stylu życia zakonnego - «siostrą i matką» Chrystusa, stosownie do Jego własnych słów: «kto pełni wolę Bożą, ten mi jest bratem, siostrą i matką» (Mk 3,35)” (por. Pokój tobie, Polsko!, 152).

W kontekście życia św. Jadwigi trudne słowa Ewangelii Marka stają się bardziej zrozumiałe. Wypełnianie woli Boga jest zadaniem każdego chrześcijanina niezależnie od epoki, sytuacji politycznej czy społecznej. Jezus stawia wypełnienie woli Bożej wyżej niż więzy rodzinne, a słuchanie słowa Bożego przedkłada ponad wszystko. Jasno ukazuje zatem hierarchię wartości. Wypełnienie woli Bożej musi być codziennym pokarmem chrześcijanina (J 4, 34). Wierność tej drodze zezwala mu na przyjęcie wzniosłego imienia „chrześcijanina” (Dz 11, 26), krewnego i przyjaciela Jezusa Chrystusa.

„Św. Jadwiga – wyjaśnia papież - od początku żyła dla Boga, żyła miłością Boga nade wszystko, jak głosi pierwsze przykazanie Ewangelii. Tak żyła w małżeństwie jako żona i matka. A kiedy owdowiała, z łatwością dostrzegła, że ta miłość Boga nade wszystko może stać się teraz miłością wyłączną Boskiego Oblubieńca. I poszła za tym powołaniem” (por. Pokój tobie, Polsko!, 154). Każdy chrześcijanin otrzymuje od Boga swoje specyficzne powołanie, które musi dobrze odczytać i do końca wypełnić.

W kontekście życia św. Jadwigi można pytać o współczesne ideały chrześcijan:

• Do jakiego rodzaju poświęceń jesteśmy gotowi dla dobra najbliższych, rodziny, państwa, Kościoła?
• Jak przyjmujemy cudzoziemców? Czy jesteśmy otwarci, tolerancyjni, gotowi nieść im pomoc?
• Co dla nas oznacza być „bratem/siostrą”, przyjacielem Jezusa Chrystusa?

MÓDL SIĘ!

Święta Jadwigo, patronko przemożna,

Córo Bawarii i matko Ślązaków,

Bóg cię uczynił dla obu narodów

Znakiem pokoju i zgody braterskiej.

Błogosławieństwem dla obcych się stałaś,

Widząc w nich dzieci przez Pana ci dane;

W nich czekał Chrystus na twoją posługę,

Miłość bez granic i pełną ofiarę.

Głębię mądrości odkryłaś w cierpieniu

Wdowa i matka, co syna straciła;

W krzyżu Jezusa znalazłaś pociechę,

Która twe serce dla wszystkich otwarła.

Z tobą pragniemy wysławiać na wieki

Ojca i Syna, i Ducha Jedności;

Pomóż nam, Święta, podążać drogami

Wiary, nadziei i czystej miłości. Amen.

Z hymnu brewiarzowego, LG IV, 1273.

ŻYJ SŁOWEM!