Objawiłem imię Twoje ludziom, których Mi dałeś ze świata. Twoimi byli i Ty Mi ich dałeś, a oni zachowali słowo Twoje.

Modlitwa kapłańska Jezusa przypomina modlitwę „Ojcze nasz”. W jednej i drugiej znajduje się odwołanie do imienia Boga Ojca. Wyrażenie „objawić imię [Twoje]”, w znaczeniu dać poznać osobę, występuje tylko w czwartej Ewangelii (S. Fausti). W Biblii ujawnić imię oznacza objawić osobę, jej życie i misję w świecie. Jezus objawił Osobę Boga (J 1, 18; 14, 9), czyli ukazał w sposób bardziej bezpośredni niż kiedykolwiek przedtem Bożą istotę, władzę, moc i charakter. Imię aram. Abba – „ojcze, tato, tatusiu” – objawia jednak tylko tym uczniom, którzy są „wyłączeni z tego świata” (17, 16; por. 8, 23; 15, 19). Są to ludzie wybrani, wtajemniczeni, powołani i przeznaczeni do misji w świecie i dla świata. „W tym wypadku świat może być rozumiany jako łąka, na której zbiera się kwiaty, albo jako mroczne miejsce: zostają z niego uwolnieni ci, «którzy ani z krwi, ani z ciała, lecz z Boga się narodzili »” (I. Gargano). Chodzi o wyjątkową grupę uczniów, których Ojciec powierzył Synowi (por. J 6, 37; 17, 6), którzy czują się – przez Ducha Świętego – dziećmi Boga (por. Mk 14, 36; Rz 8, 15; Ga 4, 6; por. 2 Kor 6, 18). Autor Listu do Hebrajczyków, nazywając Jezusa Arcykapłanem, wkłada w Jego usta słowa psalmu: „Będę głosił Twoje imię moim braciom, będę Cię chwalił pośród zgromadzenia” (por. Hbr 2, 12; Ps 22, 23). A wyliczając całą listę biblijnych świadków wiary, którzy wytrwali mimo prób i wyszukanych kaźni, dodaje: „Kamienowano ich, przerzynano piłą, [kuszono], przebijano mieczem (…) – świat nie był ich wart (…). A ci wszyscy, choć ze względu na swą wiarę stali się godni pochwały, nie otrzymali przyrzeczonej obietnicy, gdyż Bóg, który nam lepszy los zgotował, nie chciał, aby oni osiągnęli doskonałość bez nas” (11, 37-40). Dopuszczenie przez Boga cierpienia (karcenie) ma na celu pouczenie i wychowanie, aby wszyscy mogli dojść do świętości. Boża pedagogia płynie zatem z ojcowskiej miłości (por. Prz 3, 11n; 1 Kor 11, 32; Hbr 12, 6; Ap 3, 19), a kto chciałby jej uniknąć, pozbawia się udziału w dziecięctwie Bożym.

Do grona wybranych, którzy poznali Imię Boga, odważnie przyznali się do Niego i zostali „zabrani ze świata”, należy kolejny kapłan – męczennik ze śląskiej ziemi.

Norbert Kąpała (Kompalla) urodził się 29 maja 1907 r. w Orzegowie (dzielnica Rudy Śląskiej). W księdze chrztów parafii św. Michała Archanioła znajduje się zapis, który potwierdza, że 2 czerwca 1907 r. ochrzczono Norberta syna Józefa i Klary zd. Łukaszczyk. Ojciec pracował w miejscowej hucie jako formierz. Brał czynny udział w życiu miejscowej parafii jako członek rady parafialnej i straży honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa. Matka zajmowała się utrzymaniem domu, ogrodu i wychowywaniem licznego potomstwa, zwracając uwagę na religijność dzieci i gotowość do pomocy potrzebującym. Młody Norbert wcześnie odkrył w sobie powołanie do życia zakonnego. Wybrał Zgromadzenie Księży Misjonarzy i naukę w niższym seminarium duchownym w Krakowie. Do zgromadzenia wstąpił w 1924 r., a śluby wieczyste złożył 8 grudnia 1926 r. W latach 1928-1931 studiował filozofię i teologię w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy w Krakowie na Stradomiu. Święcenia kapłańskie przyjął 25 października 1931 r., a następnie kontynuował studia w Rzymie, na Uniwersytecie Gregoriańskim, gdzie w 1934 r. uzyskał doktorat z prawa kanonicznego. Po powrocie z Rzymu skierowany został najpierw do Rumunii, gdzie przez rok koordynował prace kurii przy wikariuszu generalnym Bukowiny ks. Wojciechu Grabowskim. Później na krótko podjął pracę duszpasterską w Wilnie. Jesienią 1935 r. rozpoczął wykłady z prawa kanonicznego i teologii moralnej w Instytucie Teologicznym w Krakowie, które prowadził do wybuchu wojny. Jednocześnie pełnił obowiązki kapelana w schronisku dla bezdomnych im. Brata Alberta. W 1938 r. został dyrektorem kleryków misjonarskich na Kleparzu, podejmując również pracę w Stowarzyszeniu Pań Miłosierdzia i Arcybractwie Straży Honorowej NSPJ. Jego praca dydaktyczno-wychowawcza i zaangażowanie w działalność charytatywną zostały brutalnie przerwane kilka miesięcy po wkroczeniu do Krakowa wojsk hitlerowskich. 15 lipca 1940 r., będąc posłuszny poleceniu przełożonych, zgłosił się na posterunek gestapo, gdzie został uwięziony i przewieziony do aresztu śledczego na Montelupich.

Współwięzień ks. Franciszek Malinowski wspomina, że w areszcie warunki były względne, ale o wiele gorsze były przesłuchania. Gestapowcy dotkliwie pobili ks. Norberta. Jego pobyt w więzieniu skończył się 30 sierpnia 1940 r., gdy w jednym z pierwszych transportów został przewieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau (nr 3594). Po przybyciu do obozu ponownie doświadczył bicia na placu apelowym. Niespodziewanie 12 grudnia 1940 r. został przeniesiony do obozu koncentracyjnego w Dachau. Ks. Malinowski tak opisuje jego życie w obozie: „Po pewnym czasie dzięki doskonałej znajomości języka niemieckiego i umiejętności odważnego wypowiadania się wobec esesmanów, (...) zaimponował tym zbrodniarzom i w wielu wypadkach zaoszczędził i sobie, i współwięźniom dużo cierpienia i uczynił chwile krzyża znośniejsze” (por. I ja w swoim życiu widziałem świętych, 30).

W momencie aresztowania ks. Norbert miał 33 lata, był człowiekiem tryskającym zdrowiem. Katorżnicza praca w jednym i drugim obozie zagłady, głód i szczególnie wyrafinowane okrucieństwo, jakie stosowano wobec księży, doprowadziły jego zdrowie do całkowitej ruiny. Wycieńczonego i niezdolnego do jakiejkolwiek pracy przewieziono go w tzw. „transporcie inwalidów” (30 listopada 1942 r.) do zamku Hartheim w Austrii, gdzie 1 grudnia 1942 r. został zamordowany w komorze gazowej.

Ks. Norbert zachował wiarę do końca – wytrwał w bliskości z Tym, który go wybrał i przeznaczył do szczególnej misji. W swoim życiu i w sytuacji próby zachował [to] słowo, które trwa i nigdy nie przemija (por. Iz 40, 8; Łk 21, 33).

W świetle słowa Bożego warto zapytać:

• Jaka jest nasza wierność słowu Bożemu? Czy jesteśmy gotowi – jak męczennicy obozów i prześladowani w naszych czasach – być „żywą Ewangelią”, którą inni czytają?
• Czego uczy nas przekonanie Psalmisty: „Słowo Twoje, Panie, trwa na wieki, niezmienne jak niebiosa. Wierność Twoja [trwa] z pokolenia na pokolenie…” (Ps 119, 89n)?
• Jaki jest nasz szacunek do Imienia Bożego (por. Iz 45, 23; Flp 2, 10)?
  

Do Boga, miłosiernego Ojca, który jest źródłem i światłem wszelkiego dobra, do Pana historii i wszechświata, który jest celem całego ludzkiego dążenia, wznosimy hymn naszej chwały. Tobie, Ojcze, niech będzie chwała w Kościele i w świecie, w historii i w niebiosach. Bądź uwielbiony od Maryi, Matki Jezusa, od aniołów, tronów i potęg, bądź pochwalony od świętych, od wszystkich naszych zmarłych i wszystkich tych, których spotykamy; obyśmy mogli połączyć się z nimi w jednym hymnie wdzięczności za pełnię chwały, z której Twój Syn udziela nam przez łaskę Ducha Świętego ożywiającą nasze serca. Amen.

C.M. Martini, Słowa o Zmartwychwstaniu, 26.

Święci, którzy inspirowali życie i misję sługi Bożego ks. Norberta – św. Wincenty à Paulo i św. Brat Albert – byli ludźmi oddanymi posłudze najuboższym i odrzuconym. Obaj złożyli ślub poświęcenia swego życia na rzecz biednych i chorych. Misja głoszenia Ewangelii musi iść w parze z dziełami miłosierdzia: słowo i czyn (por. Jk 2, 22). Takiej aktywności musi też towarzyszyć żarliwa modlitwa: „wołanie o miłosierdzie na miarę potrzeb i zagrożeń człowieka w świecie współczesnym” (DM 15). Rozniecajmy „iskrę miłosierdzia” w naszym najbliższym otoczeniu!

ks. Jan Kochel

rys. Franciszek Kucharczak