Wyszukiwarka:
Rozważania tematyczne: Mistyczna katedra litanii loretańskiej

Święta Panno nad pannami (Sancta Virgo virginum)

2017-12-11

News
Sobór Efeski nie tylko uznał tytuł Bożej Rodzicielki (Theotokos); wyjaśnił także oficjalne nauczanie Kościoła co do świętości Maryi i Jej wiecznego dziewictwa. Trzy pierwsze wezwania Litanii loretańskiej zawierają syntezę mariologii katolickiej piątego wieku. To, co jest dzisiaj dla nas oczywistą prawdą wiary, nie było jeszcze tak oczywiste w starożytności chrześcijańskiej. Teologowie i ojcowie Kościoła byli pierwotnie tak zajęci obroną ortodoksyjnej nauki o Chrystusie, że nie zawsze umieli połączyć ją z maryjnym wątkiem pism Nowego Testamentu.

wprowadzenie

CZYTAJ!
Mt 22,30-33

Gdy nastąpi zmartwychwstanie, ludzie nie będą się żenić ani za mąż wychodzić, ale będą żyli jak aniołowie w niebie. Czy nie czytaliście, co Bóg powiedział o zmartwychwstaniu: Ja jestem Bogiem Abrahama, Izaaka i Jakuba? Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych. Gdy tłumy to usłyszały, zdumiały się Jego nauką.


ROZWAŻ!


Świadomość chrześcijańskiego ludu (sensus Ecclesiae) reagowała jednak bezbłędnie na nieprecyzyjne sformułowania kaznodziejów i polemistów. Rozwój dogmatu zwykło się przedstawiać jako „spotkanie na szczycie” cząstkowych, wzajemnie się dopełniających, aspektów Objawienia.

Aby dojść do stwierdzenia dziewictwa Maryi po zrodzeniu Chrystusa (virginitas post partum), trzeba było odrzucić dwa skrajne ujęcia. Manichejczycy głosili, że małżeństwo ze swej natury jest grzeszne. W odpowiedzi na to niektórzy gorliwi przeciwnicy tej herezji zaczęli wskazywać na Maryję jako na wzór wielodzietnej matki. Trzeba było tęgich umysłów teologów czwartego wieku (święci Hieronim, Ambroży czy zwłaszcza Augustyn), aby dostrzec prawdę, leżącą jak zwykle po środku. Maryja, całkowicie oddana Bogu, musiała zachować dziewictwo, co nie oznacza przecież pogardy dla małżeństwa.

Trudniejszy problem stanowi Jej dziewictwo w zrodzeniu Chrystusa (virginitas in partu). Według herezji doketów (gr. dokema oznacza rzeczywistość pozorną) Chrystus tylko pozornie przyjął ludzkie ciało. Doktryna ta nie dotykała więc bezpośrednio kwestii dziewictwa Maryi, naruszała jednak drastycznie integralność wiary chrześcijańskiej: Chrystus, nie mając realnego ciała, nie mógłby przecież zbawić nas na krzyżu! Toteż przeciwnicy herezji, tacy jak Tertulian, a początkowo także Hieronim, starali się z całym realizmem przedstawić narodzenie Chrystusa. Nie było jednak łatwo pogodzić wiarę w integralne (fizyczne i duchowe) macierzyństwo Maryi i takież Jej dziewictwo. Uczynił to dopiero św. Ambroży, zwany doktorem dziewictwa. Podkreślił on dwie ważne sprawy: Chrystus narodził się z Maryi w sposób rzeczywisty, a nie pozorny. Jego narodziny były jednak nadprzyrodzone, a nie zwyczajne.

W ten sposób genialny doktor Kościoła rozróżnił element naturalny i nadprzyrodzony w tajemnicy Wcielenia. Bóg stając się człowiekiem daje ludzkiemu ciału zadatek eschatologicznej odnowy. Maryja została więc uwolniona od przekleństwa, jakie przyniosła Ewa (por. Rdz 3,15), a Jej dziewictwo nie uległo zniszczeniu. Narodzenie Chrystusa jest obrazem i znakiem Jego odwiecznego zrodzenia z Ojca, a dla nas – zadatkiem nowych narodzin w sakramencie chrztu. Dziewicze zrodzenie Chrystusa jest również zapowiedzią narodzin do życia wiecznego. Maryja zawsze Dziewica (gr. aeiparthenos) należy już do nowego i ostatecznego świata, w którym „ludzie nie będą się żenić ani za mąż wychodzić, ale będą żyli jak aniołowie w niebie” (Mt 22,30).

Sformułowanie „Panno nad pannami” spotykamy po raz pierwszy w przypisanej św. Efremowi mowie „ku chwale Bożej Rodzicielki Dziewicy Maryi”. Zauważamy już w tym sformułowaniu połączenie wszystkich trzech tytułów maryjnych, znanych z najstarszych litanii: „Nieskalana, nietknięta, cała czysta i niewinna Dziewico, Boża Rodzicielko Maryjo!” Oficjalnie tytuł „Dziewicy Bogurodzicy” (gr. he Parthenos he Theotokos, łac. Virgo Dei Genetrix) pojawi się na Soborze Chalcedońskim (451), który zakończy etap sporów chrystologicznych.

Łatwo zauważyć, że najstarsza pieśń polska zawiera syntezę najstarszej mariologii i eklezjologii: „Bogurodzica Dziewica, Bogiem sławiena (tzn. błogosławiona, święta) Maryja”. Dopełnienie tej strofy ukazuje ewangeliczne źródło (por. Łk 1,43) tych trzech tytułów: Matka Pana ( w języku staropolskim „Gospodyna”). Końcowe „zyszczy nam, spuści nam” to odpowiednik łacińskiego wezwania „ora pro nobis”.

Nauczanie apostolskie przedstawia Kościół święty zarazem jako Matkę wierzących i dziewiczą Oblubienicę Chrystusa. Wystarczy tu przypomnieć pouczenie św. Pawła zawarte w więziennym Liście do Efezjan. Mówiąc o sakramentalnej więzi chrześcijańskiego małżeństwa, Apostoł powołuje się na wzór samego Chrystusa, zjednoczonego ze swym Kościołem (Ef 5,21-32).

Przypomnijmy na koniec syntetyczne ujęcie katechizmowe: „Maryja jest równocześnie dziewicą i matką, ponieważ jest figurą i najdoskonalszą realizacją Kościoła. Kościół (…), dzięki przyjmowanemu z wiarą słowu Bożemu, sam także staje się matką: przez przepowiadanie bowiem i chrzest rodzi do nowego i nieśmiertelnego życia synów z Ducha Świętego poczętych i z Boga zrodzonych. Kościół jest także dziewicą, która nieskazitelnie i w czystości dochowuje wiary danej Oblubieńcowi” (KKK 507).



MÓDL SIĘ!

Święta Panno nad pannami - módl się za nami!


ŻYJ SŁOWEM!

Pomódlmy się w tym tygodniu za siostry zakonne ze zgromadzeń czynnych i kontemplacyjnych. Te drugie potrzebują też szczególnej pomocy materialnej! 

ks. Antoni Tronina

fot. uadyton.edu/

Pozostałe tematy
Aktualności

Życzenia - Wielkanoc 2024

Raduj się, ziemio, opromieniona tak niezmiernym blaskiem, a oświecona jasnością Króla wieków, poczuj, że wolna jesteś od mroku, co świat okrywa! (Exultet)

Z okazji świąt Zmartwychwstania Pańskiego życzymy nadziei, by jej blask oświecał każdy dzień; miłości, by wypełniała wszelki mrok serca oraz wiary w pełne radości spotkanie Zmartwychwstałego Króla wieków. Redakcja ssb24.pl

więcej

Jak dobrze przeżyć W. Post?

WIELKI POST jest czasem walki duchowej i sztuki rozeznawania. Służą temu klasyczne formy pobożności: post, jałmużna, modlitwa..., droga krzyżowa, gorzkie żale, nawiedzanie kościołów stacyjnych, kazania pasyjne. Zapraszamy też do udziału w serii katechez o bałwochwalstwie; zob. katechezy.

więcej
zobacz wszystkie

Liczba wizyt: 13786771

Tweety na temat @Ssb24pl Menu
Menu