Warto przeczytać
Księga Kronik (cz. 1)
2015-07-07
Antoni Tronina, Pierwsza Księga Kronik, t. X, cz. 1, Edycja św. Pawła, Częstochowa 2015, ss. 543.
Ks.
prof. Antoni Tronina, znany jest czytelnikom serii „Nowego Komentarza Biblijnego”
jako jeden z członków zespołu redakcyjnego i autor komentarza do Księgi Kapłańskiej i Księgi Hioba. Tym razem podjął się opracowania wstępu, przekładu z oryginału i komentarza do Pierwszej Księgi Kronik. Cała Krn 1-2, obok psałterza i księgi Iz, to najobszerniejsza księga biblijna. Liczy w Biblii Hebrajskiej 65 rozdziałów i 1765 wersetów. Księga przedstawia dzieje monarchii Izraela, od Dawida aż do upadku Judy za rządów Sedecjusza.
Profesor z Lublina (obecnie Żułowa k. Kraśniczyna) wyrasta na eksperta od tych ksiąg biblijnych, które nie należą do popularnych, chętnie komentowanych i cytowanych. Podejmuje zatem wyjątkowo trudne zadania. Trzeba ponadto zaznaczyć, że po Księgę Kronik nie sięga się często w indywidualnej lekturze, a w lekcjonarzu Kościoła katolickiego praktycznie nie ma wyznaczonych dni na czytanie jej fragmentów w liturgii. Dorobek polskiej biblistyki także pokazuje, że 1 Krn nie cieszy się wielką popularnością, chociaż ukazały się dwa komentarze H. Langkammera w serii "Biblia Lubelska" (Lublin 2001, ss. 391) oraz w serii "Pismo Święte Starego Testamentu" (Poznań 2001, ss. 305). Jednak nowy komentarz był wyczekiwany i potrzebny. Autor zwraca uwagę na solidną krytykę tekstu, na struktury literackie, a zwłaszcza na kwestie teologiczne i aspekt kerygmatyczny (przesłanie). Sięga ponadto do najnowszych osiągnięć światowej biblistyki, przywołuje najnowsze komentarze i opracowania w wielu językach. Praca jest imponująca i krytyczna. Tradycyjnie dzieli się na: I. Wprowadzenie historyczno-literackie (treść; nazwa i miejsce w kanonie; założenia i cele; historyczność i źródła; jedność literacka; autorstwo i data spisania Krn; krytyka tekstu; teksty biblijne wykorzystane w Krn; piękno literackie; tło religijne (s. 31-80); II. Stan badań nad Krn (s. 81-94); III. Tekst i komentarz (s. 97-464). Autor zaproponował również trzy ekskursy tematyczne, obszerną bibliografię oraz trzy indeksy: autorów, tekstów biblijnych i pozabiblijnych.
Dla praktyków i katechetyków szczególnie cenna jest egzegeza poszczególnych fragmentów tekstu oraz przesłania, czyli ich aspekt kerygmatyczny (ewangelizacyjny). Wydobycie orędzia płynącego z archaicznego tekstu dla współczesnych czytelników to szczególnie trudne wyzwanie. Dokument PKB przypomina, że aktualizacja dokonuje się dzięki dynamizmowi żywej tradycji wspólnoty wiary. W aktualizacji "nie chodzi o rzutowanie na pisma biblijne opinii lub ideologii, ale o szczere szukanie światła, które one niosą dla czasów obecnych". Celem aktualizacji tekstów ST jest odkrycie ich wypełnienia w tajemnicy Chrystusa i Kościoła. Takie działanie może naświetlić wiele współczesnych problemów w życiu chrześcijan, może zwrócić też uwagę na wybrane wartości (IV A, 1-2). Aktualizacja odgrywa również istotną rolę w liturgii, osobistej medytacyjnej lekturze (lectio divina), posłudze duszpasterskiej i katechetycznej oraz w działalności ekumenicznej (IV C, 1-4). Komentarze ks. Troniny spełniają wszystkie te postulaty.
Jeden przykład przesłania: 1 Krn 28, 1-21, czyli mowy pożegnalnej króla Dawida. "W poprzedniej mowie Dawid nakreślił Salomonowi jego zadanie budowy świątyni dla JHWH i zachęcił go do gorliwego i wiernego wykonywania Bożej woli (22, 7-13). Teraz gromadzi Dawid swych najbliższych współpracowników, przekazując im szczegóły powierzonego planu (...). Lud Boży Nowego Przymierza czerpie z tej perspektywy naukę o łasce Bożej i własnym wybraństwie, a także o konieczności posłuszeństwa Jego nakazom zgodnie z zasadą odpłaty. ST ukazywał napięcie między przymierzem warunkowym, jakie Bóg zawarł z Mojżeszem na Synaju. Jednak łaska Boża, objawiona już Abrahamowi, zawsze wyprzedza działanie człowieka i decyduje o zbawieniu. Ludzka odpowiedź idzie w ślad za zbawczą inicjatywą Boga (Ga 3, 1-14; Ef 2, 8-10)" (s. 448).
Warto sięgnąć po historyczną Księgę Kronik i dać się poprowadzić wprawnemu przewodnikowi. Ks. Antoni przekonuje w swoim rzeczowo i inspirująco napisanym komentarzu, że "tekst biblijny zawsze winien być przedstawiony z szacunkiem, na jaki zasługuje" (IBK IV C, 3). Obyśmy właśnie tak podchodzi do świętego tekstu w katechezie, kaznodziejstwie czy apostolacie biblijnym!
ks. Jan Kochel
Profesor z Lublina (obecnie Żułowa k. Kraśniczyna) wyrasta na eksperta od tych ksiąg biblijnych, które nie należą do popularnych, chętnie komentowanych i cytowanych. Podejmuje zatem wyjątkowo trudne zadania. Trzeba ponadto zaznaczyć, że po Księgę Kronik nie sięga się często w indywidualnej lekturze, a w lekcjonarzu Kościoła katolickiego praktycznie nie ma wyznaczonych dni na czytanie jej fragmentów w liturgii. Dorobek polskiej biblistyki także pokazuje, że 1 Krn nie cieszy się wielką popularnością, chociaż ukazały się dwa komentarze H. Langkammera w serii "Biblia Lubelska" (Lublin 2001, ss. 391) oraz w serii "Pismo Święte Starego Testamentu" (Poznań 2001, ss. 305). Jednak nowy komentarz był wyczekiwany i potrzebny. Autor zwraca uwagę na solidną krytykę tekstu, na struktury literackie, a zwłaszcza na kwestie teologiczne i aspekt kerygmatyczny (przesłanie). Sięga ponadto do najnowszych osiągnięć światowej biblistyki, przywołuje najnowsze komentarze i opracowania w wielu językach. Praca jest imponująca i krytyczna. Tradycyjnie dzieli się na: I. Wprowadzenie historyczno-literackie (treść; nazwa i miejsce w kanonie; założenia i cele; historyczność i źródła; jedność literacka; autorstwo i data spisania Krn; krytyka tekstu; teksty biblijne wykorzystane w Krn; piękno literackie; tło religijne (s. 31-80); II. Stan badań nad Krn (s. 81-94); III. Tekst i komentarz (s. 97-464). Autor zaproponował również trzy ekskursy tematyczne, obszerną bibliografię oraz trzy indeksy: autorów, tekstów biblijnych i pozabiblijnych.
Dla praktyków i katechetyków szczególnie cenna jest egzegeza poszczególnych fragmentów tekstu oraz przesłania, czyli ich aspekt kerygmatyczny (ewangelizacyjny). Wydobycie orędzia płynącego z archaicznego tekstu dla współczesnych czytelników to szczególnie trudne wyzwanie. Dokument PKB przypomina, że aktualizacja dokonuje się dzięki dynamizmowi żywej tradycji wspólnoty wiary. W aktualizacji "nie chodzi o rzutowanie na pisma biblijne opinii lub ideologii, ale o szczere szukanie światła, które one niosą dla czasów obecnych". Celem aktualizacji tekstów ST jest odkrycie ich wypełnienia w tajemnicy Chrystusa i Kościoła. Takie działanie może naświetlić wiele współczesnych problemów w życiu chrześcijan, może zwrócić też uwagę na wybrane wartości (IV A, 1-2). Aktualizacja odgrywa również istotną rolę w liturgii, osobistej medytacyjnej lekturze (lectio divina), posłudze duszpasterskiej i katechetycznej oraz w działalności ekumenicznej (IV C, 1-4). Komentarze ks. Troniny spełniają wszystkie te postulaty.
Jeden przykład przesłania: 1 Krn 28, 1-21, czyli mowy pożegnalnej króla Dawida. "W poprzedniej mowie Dawid nakreślił Salomonowi jego zadanie budowy świątyni dla JHWH i zachęcił go do gorliwego i wiernego wykonywania Bożej woli (22, 7-13). Teraz gromadzi Dawid swych najbliższych współpracowników, przekazując im szczegóły powierzonego planu (...). Lud Boży Nowego Przymierza czerpie z tej perspektywy naukę o łasce Bożej i własnym wybraństwie, a także o konieczności posłuszeństwa Jego nakazom zgodnie z zasadą odpłaty. ST ukazywał napięcie między przymierzem warunkowym, jakie Bóg zawarł z Mojżeszem na Synaju. Jednak łaska Boża, objawiona już Abrahamowi, zawsze wyprzedza działanie człowieka i decyduje o zbawieniu. Ludzka odpowiedź idzie w ślad za zbawczą inicjatywą Boga (Ga 3, 1-14; Ef 2, 8-10)" (s. 448).
Warto sięgnąć po historyczną Księgę Kronik i dać się poprowadzić wprawnemu przewodnikowi. Ks. Antoni przekonuje w swoim rzeczowo i inspirująco napisanym komentarzu, że "tekst biblijny zawsze winien być przedstawiony z szacunkiem, na jaki zasługuje" (IBK IV C, 3). Obyśmy właśnie tak podchodzi do świętego tekstu w katechezie, kaznodziejstwie czy apostolacie biblijnym!
ks. Jan Kochel
