Zawieyski Jerzy - Mąż doskonały
2016-06-16
Jerzy Zawieyski, Mąż doskonały, Kielce 1948.
Autorem dramatu pt. ,,Mąż doskonały" jest Jerzy Zawieyski, polski aktor i pisarz. Urodził się on 2 października 1902 roku, zmarł natomiast 18 czerwca 1969 roku. Napisał wiele dramatów i powieści. W swoich utworach często podejmował ogrom problemów z zakresu filozofii moralnej i metafizyki, zwłaszcza zaś zagadnienie dobra i zła, ich istoty i wzajemnych zależności. Często uważa się go za moralistę. Analizując kwestie moralne, opierał się niejednokrotnie na księgach biblijnych, do których należy Księga Hioba, na podstawie której powstał dramat pt.,,Mąż doskonały"
Tytułowym mężem doskonałym jest Hiob, człowiek dobry, głęboko wierzący w Boga, sprawiedliwy, niewinny. Jego silna wiara spotyka się jednak z niezrozumieniem ze najbliższej rodziny, głównie żony. Jego przykład cnotliwego życia znany jest jednak nie tylko w ziemi Uz, którą zamieszkuje, ale również poza nią. Bóg błogosławi mu i jego rodzinie, gwarantując swemu wiernemu słudze dobrobyt. Hiob nie może jednak w pełni być doskonały, żyjąc w dostatku i szczęściu. Dlatego też ,,Niewidzialny" zsyła na niego szereg trudnych doświadczeń, które mają być sprawdzianem jego wiary i cnotliwego życia. W wyniku cierpień spowodowanych klęskami, a zwłaszcza utratą ukochanego syna, Hiob styka się z problemem zła i silnym kryzysem wiary. Zaczyna wątpić w sprawiedliwość Stwórcy, a czasami nawet w Jego istnienie. Ból wynikający z cierpienia wprowadza go w stan głębokiej ciszy, która nasila jego rozważania. Jego trudna walka duchowa reprezentowana jest przez osoby Cudzoziemca i Elohima. Cudzoziemiec przypomina ciekawość ludzkiego umysłu, który uważa, że jest w stanie poznać wszelkie tajemnice świata, również to co nadprzyrodzone, boskie. Przypomina poniekąd szatana, wprowadzając w rozważania Hioba wątpliwości i niepokój. Cudzoziemcowi przeciwstawia się Elohim. Reprezentuje on wartości, w które wierzy Hiob, a więc nadzieję, Bożą miłość i Jego łaskę. Walka duchowa przyjmuje obraz rozpaczliwego poszukiwania utraconej wiary w sprawiedliwość ,,Niewidzialnego". Ostatecznie jednak to wiara w Boga zwycięża cierpienie i rozpacz, wprowadza nadzieję, sens istnienia i jest źródłem wielkiego wzrostu duchowego Hioba. To zwycięstwo wiary nad wątpieniem przedstawione jest w utworze jako moment odejścia Cudzoziemca ze zniszczonej ziemi Uz, którą zamieszkiwał Hiob.
Książka Jerzego Zawieyskiego pt. ,,Mąż doskonały" z pewnością skłania do refleksji nad istotą zła i jego celem. Trudno jest je zdefiniować, a przede wszystkim pogodzić z obrazem Boga miłosiernego. Czym ono tak naprawdę jest? Nie jest ono karą za grzechy, za złe postępowanie, ponieważ dosięga każdego człowieka, nawet sprawiedliwego, którego cnotliwe życie stało się legendą i modelem postępowania. Jerzy Zawieyski stara się ukazać je jako nieodłączną część ludzkiego życia. Istnieje ono w łączności z dobrem i tworzy jedną, harmonijną całość, zgodnie z zasadą ruchu dialektycznego. Nie jest możliwe pełne wytłumaczenie istnienia zła w świecie, ponieważ słaby, zawodny ludzki rozum nie potrafi w pełni pojąć Boga i Jego działań.
,,Mąż doskonały" to niezwykłe dzieło ukazujące również rolę cierpienia w życiu człowieka. Uczy ono pokory, pomaga docenić to wszystko co człowiek posiada, uwalnia od złudzeń doskonałego życia i skłania do refleksji nad ludzkim losem i sensem życia.
Dramat ,,Mąż doskonały" niewątpliwie ukazuje, że wiara nie polega na trwaniu przy Bogu i spełnianiu dobrych uczynków jedynie w przyjemnych, radosnych chwilach. Nie może ona być nawykiem. Miłości do Stwórcy należy się uczyć przede wszystkim w cierpieniu, bólu i milczeniu, które to cierpienie i ból nasila. Pojawiające się zwątpienie pozwala wzmocnić fundamenty wiary. Tylko postawa wiary, oparta na trudnych doświadczeniach jest rzeczywiście dojrzała i autentyczna, zdolna przetrwać nawet najtrudniejsze momenty życia.
Utwór pozwala również dostrzec, że cierpienie jest konieczne do osiągnięcia szczytu człowieczeństwa, a nawet doskonałości. Warto zapoznać się z treścią dramatu Jerzego Zawieyskiego, gdyż porusza on zagadnienia, które są fundamentalnymi kwestiami życia ludzkiego.
Karol Kożuch