Warto przeczytać
Pedagogia biblijna w katechezie [2012]
2012-06-30
Książka dostępna w wersji ebook!
Kierując się ewangeliczną zasadą, że każdy nauczyciel, gdy "staje się uczniem królestwa niebieskiego, podobny jest do gospodarza domu, który ze swego skarbca wyjmuje to, co nowe i stare" (Mt 13, 52). W tym duchu podjęliśmy najpierw próbę wskazania na ważne dla współczesnej katechezy problemy wynikające z głoszenia przez Kościół zbawczego orędzia. Mają one pomóc w zrozumieniu ważności czy wręcz konieczności opierania na przesłaniu biblijnym całej działalności katechetycznej. Następnie usiłujemy podpowiadać czytelnikowi, w jaki sposób podejmując misyjną działalność Kościoła może posługiwać się perykopami biblijnymi, tak by zawarty w nich przekaz zbawczego orędzia był czytelny i dostępny oraz rozpoznawany zgodnie z wiarą Kościoła.
Kierując się ewangeliczną zasadą, że każdy nauczyciel, gdy "staje się uczniem królestwa niebieskiego, podobny jest do gospodarza domu, który ze swego skarbca wyjmuje to, co nowe i stare" (Mt 13, 52). W tym duchu podjęliśmy najpierw próbę wskazania na ważne dla współczesnej katechezy problemy wynikające z głoszenia przez Kościół zbawczego orędzia. Mają one pomóc w zrozumieniu ważności czy wręcz konieczności opierania na przesłaniu biblijnym całej działalności katechetycznej. Następnie usiłujemy podpowiadać czytelnikowi, w jaki sposób podejmując misyjną działalność Kościoła może posługiwać się perykopami biblijnymi, tak by zawarty w nich przekaz zbawczego orędzia był czytelny i dostępny oraz rozpoznawany zgodnie z wiarą Kościoła.
Mamy też nadzieję, że sama
publikacja będzie wsparciem przy naświetlaniu Bożym objawieniem spraw
ludzkiego życia. Ufamy też, że poprawny kontakt ze słowem Bożym będzie
otwierał ludzkie serca na Boga, w którym "żyjemy, poruszamy się i
jesteśmy" (Dz 17, 28). Jesteśmy też przekonani, że kontakt ten pomoże
ludziom "szukać Jego woli, widzieć Chrystusa we wszystkich ludziach, czy
to bliskich, czy obcych, trafnie osądzać prawdziwe znaczenie i wartość
rzeczy doczesnych tak samych w sobie, jak i w stosunku do celów
człowieka" (KO 4).
ze Wstępu
Opublikowano następujące recenzje książki:
A. Tronina, w: Wiara w jednego Boga (Scriturae Lumen, 5), Lublin 2013, s. 592-593;
A.
Dziuba, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 21(2013), nr 1, s. 233-236;
I. Matuszewska, „Przegląd Piśmiennictwa Teologicznego” 19 (2013) z. 2, s. 118-121;
P. Borowiak, „Katecheta” 58 (2014) 7/8, s. 138-140;
W. Osial, "Rassegna Annuale di Studi di Catechetica e di Pedagogia Religiosa”, Roma 2013.
Fragment książki!
Spis treści
Wstęp (bp Gerard Kusz). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Jan Kochel
1. JEZUS – NAUCZYCIEL I KATECHETA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . 15
1.1. Jezus Didaskalos w Ewangelii Marka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . .. . . 16
1.1.1. Didaskalos – nauczyciel, który „ma władzę” (Mk 1, 22) . . . . .............. . . 16
1.1.2. Wczesnochrześcijański katechumenat według Ewangelii Marka.............. . 18
1.1.3. Duchowa droga Dwunastu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... . . . 22
1.2. Jezus Kathegetes w Ewangelii Mateusza . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .. . . . . . 25
1.2.1. Terminologia dydaktyczna Mateusza . . . . . . . . . . . . . . . . .......... . . . . . 26
1.2.2. Pedagogia Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . 29
1.2.3. Formacja uczniów „małej wiary” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... .. . . . 31
1.3. Jezus Epistates w Ewangelii Łukasza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . 35
1.3.1. Epistates – „stojący na czele, przewodnik, wzór do naśladowania” . . . .. . 36
1.3.2. Pedagogia ewangelizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... 39
1.3.3. Droga ucznia według św. Łukasza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......... 44
1.4. Jezus Aletheia w Ewangelii Jana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... 49
1.4.1. „Ja jestem… Prawdą” (J 14, 6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... 50
1.4.2. Pedagogia dojrzałej wiary według św. Jana . . . . . . . . . . . . . . . . .......... 52
1.4.3. Katecheza posługą na rzecz prawdy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ 58
Jan Kochel, Zbigniew Marek SJ
2. KATECHEZA KOŚCIOŁA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
2.1. Terminologia: paideia – paideutēs oraz katechein – kathegetes ....... . . . . . 63
1.2. Ewangelizacja i katecheza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 72
1.3. Teo-, chrysto- i eklezjocentryczne ukierunkowanie katechezy . . . . ....... . . 83
1.4. Treści i źródła katechezy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
1.5. Zasady posługiwania się Biblią w katechezie . . . . . . . . . . . . . . . . ...... . . . 97
Zbigniew Marek SJ
3. Cele izadania katechezy . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . . . . . . . . . . . . . . . 113
3.1. Więź z Jezusem Chrystusem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . 114
3.2. Służba wierze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
3.3. Formacja człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
3.4. Katecheza i wychowanie religijne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Jan Kochel
4. KATECHECI W SŁUŻBIE SŁOWA BOŻEGO . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . . . . . . 137
4.1. Terminologia biblijna i eklezjalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . . . . . 137
4.2. Posługa Słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
4.3. Ewangeliczny charakter katechetycznej posługi Słowa . . . . .... . .... . . . . . 146
4.4. Formacja biblijna katechetów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... . . . . 149
4.4.1. „Lektura Boga” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . 150
4.4.2. Ożywienie praktyki lectio divina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
4.4.3. Szkoły Słowa Bożego w programie katechezy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
4.5. Biblijna animacja katechezy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . 161
Jan Kochel
5. Biblia w nauczaniu i wychowaniu . . . ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
5.1. Zasady wychowania biblijnego . . . . . . . . . . . ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
5.1.1. Wielka księga edukacyjna ludzkości . . . . . . . ........... . . . . . . . . . . . . . . 174
5.1.2. Trzy kryteria interpretacji Pisma Świętego . . . . . . . . ............ . . . . . . . . 178
5.1.3. Biblijna hermeneutyka katechezy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............. . . ..181
5.1.4. Potrzeba dydaktyki biblijnej w katechezie . . . . . . . . . . . . . . . . ..............186
5.2. Bezdroża wychowania biblijnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... 195
5.2.1. Błędy w lekturze Biblii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... 195
5.2.2. Niedopuszczalne podejście w interpretacji – lektura fundamentalistyczna . 198
5.2.3. Niewłaściwe sposoby korzystania z Pisma Świętego . . . . . . . . ............... 203
5.3. Wychowanie biblijne w rodzinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . 207
5.3.1. Zamieszkanie Słowa w rodzinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......... . . 207
5.3.2. Biblijne i patrystyczne przykłady wychowania biblijnego . . . . ................. 210
5.3.3. Metoda narracyjna w katechezie rodzinnej . . . . . . . . . . . . . ............ . . . 220
5.4. Wychowanie biblijne w gimnazjum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . 229
5.4.1. Język Biblii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... . . 230
5.4.2. Podstawowe etapy biblijnej edukacji młodzieży . . . . . . . . . . . . .............. 232
5.4.3. Wybrane metody biblijne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... . 238
5.5. Wychowanie biblijne w szkole średniej (ponadgimnazjalnej) . . . . . . .......... 245
5.5.1. Źródła i reguły wychowania biblijnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......... . 246
5.5.2. Biblijne drogi wychowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... 250
5.5.3. Wybrane metody i techniki pracy z Pismem Świętym . . . . . . . ............ . 256
Zbigniew Marek SJ
5. METODY PRACY Z TEKSTAMI BIBLIJNYMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ . 263
5.1. Klasyfikacja metod stosowanych w pracy z tekstami biblijnymi . . . . ..........263
5.2. Zasady korzystania z tekstów biblijnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . 268
5.3. Metody analizy tekstów narracyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . . 273
5.3.1. Przepisywanie tekstu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... 273
5.3.2. Dzielenie tekstu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...... 273
5.3.3. Wyróżnienie występujących w opowiadaniu biblijnym scen . . . ...............275
5.3.4. Analiza tekstu pod kątem działania (s. 169) . . . . . . . . . . . . . . . ........... 293
5.3.5. Analiza strukturalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ . 295
5.4. Praca z tekstami o charakterze mowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..302
5.5. Metody pracy z odkrytym zbawczym orędziem . . . . . . . . . . . . . . . ....... . 306
5.5.1. Opowiadanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... 307
5.5.2. Sceniczne przedstawienie treści tekstu biblijnego . . . . . . . . . . . ........... 314
5.6. Metody wyrażania doświadczeń inspirowanych tekstem biblijnym . ........... 324
5.6.1. Metody wykorzystywania zdolności twórczych . . . . . . . . . . . . ............. 325
5.6.2. Praca z obrazami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ 325
5.6.3. Praca z obrazami (przeźroczami) o tematyce biblijnej . . . . . . . ............ 329
5.6.4. Formy muzyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... 332
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 335
