I Niedziela W. Postu - 26.02.2012

2012-02-25

CZYTAJ!

Mk 1, 12-15

Duch wyprowadził Jezusa na pustynię. Czterdzieści dni przebywał na pustyni, kuszony przez szatana. Żył tam wśród zwierząt, aniołowie zaś Mu usługiwali. Po uwięzieniu Jana przyszedł Jezus do Galilei i głosił Ewangelię Bożą. Mówił: "Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię".

ROZWAŻ!

Dawniej pierwsze wezwanie Jezusa, przekazane przez Ewangelię św. Marka, tłumaczono: „Czyńcie pokutę i wierzcie w Ewangelię”. Był to dosłowny przekład łacińskiego paenitemini. Niewątpliwie słowo „pokuta” obciążone jest średniowiecznymi praktykami ukazującymi często w krzywym zwierciadle autentyczną pobożność chrześcijańską. Może zatem słusznie zastąpiło je wyrażeniem „nawrócenie” czy „nawracajcie się”. Istota pokuty tkwi przecież w wewnętrznej przemianie postaw życiowych człowieka.

Pojęcie „nawrócenia” jest typowe dla Biblii. Wyraża się je za pomocą hebrajskiego terminu oznaczającego „powrót”. Nawrócenie to zwrot w pewnym kierunku: w jakimś momencie naszego życia zatrzymujemy się i wracamy z powrotem do Boga.

Lawina zła zapoczątkowana grzechem pierwszych rodziców, zakończona potopem, znalazła swój szczęśliwy finał w przymierzu, które Bóg zawarł z potomstwem Noego i z wszelkim stworzeniem. Łuk tęczy stał się znakiem przymierza między Bogiem a ziemią, a krzyż znakiem przymierza między Chrystusem a człowiekiem.

Św. Piotr w swoim Liście tak komentuje tekst z Księgi Rodzaju i wyjaśnia prawdę o odkupieniu: „Chrystus bowiem raz umarł za grzechy, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby was do Boga przyprowadzić (...), gdy za dni Noego cierpliwość Boża oczekiwała, a budowana była arka, w której niewielu (...) zostało uratowanych przez wodę. Teraz również zgodnie z tym wzorem ratuje was ona we chrzcie nie przez obmycie brudu cielesnego, ale przez zwróconą do Boga prośbę o dobre sumienie, dzięki zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa” (1 P 3, 18-21). Ten trudny i złożony tekst zwraca uwagę na podstawowy kerygmat chrześcijański: mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Jest też zachętą do modlitwy o dobre sumienie. „W głębi sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada, lecz któremu winien być posłuszny i którego głos wzywający go zawsze tam, gdzie potrzeba, do miłowania i czynienia dobra a unikania zła, rozbrzmiewa w sercu nakazem: czyń to, tamtego unikaj. Człowiek bowiem ma w swym sercu wypisane przez Boga prawo, wobec którego posłuszeństwo stanowi o jego godności i według którego będzie sądzony” (KDK 16).

Sumienie – „wewnętrzne sanktuarium” człowieka musi być pielęgnowane i formowane. Tam dokonuje się ostateczna decyzja o powrocie, o nawróceniu.

W Ewangelii św. Marka (1, 15): „Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” - użyte zostało słowo metanoéite. Zaś w Dziejach apostolskich (3, 19 - druga mowa Piotra) spotykamy zarówno metanoéin, jak i epistréfo: „Pokutujcie więc i nawróćcie się, aby grzechy wasze zostały zgładzone”. Wraca tłumaczenie „pokutujcie”, by zachować zróżnicowanie terminologii w stosunku do „nawróćcie się”, jednakże sens pozostaje taki sam: zmiana mentalności, powrót.

Również słowo ,,pokutujcie” ma ściśle określone znaczenie; odnosi się zarówno do bólu wewnętrznego na myśl o popełnionych czynach, jak i do form pokuty, które stają się symbolem dokonanej przemiany. Wszystkie więc słowa mówią o jednej rzeczy, tematem podstawowym jest temat „powrotu”. Według Dziejów apo­stolskich, sam Paweł używa tego słownictwa, gdy podsumowuje swoje przepowiadanie: „Nawoływałem pogan, aby pokutowali i nawrócili się do Boga, i pełnili uczynki godne pokuty” (Dz 26, 20).

Właśnie dlatego powinniśmy się tym bardziej dziwić, iż Apostoł nigdy nie opisał własnego przeżycia za pomocą słowa „nawrócenie” (...).

Paweł rozumiał doskonale, czym jest nawrócenie, i wiedział, iż w jego historii ujawniły się typowe rysy nawrócenia. Jednakże wydarzenie, które przeżył, było; czymś znacznie większym i głębszym. Wypada tu dodać, iż w tym samym czasie, gdy synoptycy i Dzieje często używają terminologii wyrażającej ideę nawrócenia, Jan nie stosuje jej wcale. Wynika więc stąd, że w Nowym Testamencie istnieją różne punkty widzenia, pozwalające ująć całą złożoność drogi człowieka ku Bogu. Jan chętnie mówi: „przyjść do Jezusa”, „przyjść do Niego”, „pójść do Niego”. Podstawową ideę nawrócenia - tak mocno osadzoną w Biblii - czwarta Ewangelia oddaje w słowach osobowego stosunku do Jezusa, pójścia za Nim. Jest to znacznie bliższe interpretacji, jaką Paweł dał swemu własnemu nawróceniu.

Na początku okresu wielkiego postu zapytajmy:

* Jakie dobre postanowienia podjęliśmy na ten czas?

* Co oznacza dla mnie pokutować - pościć - praktykować ascezę - nawracać się?

* Adhortacja apostolska o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła przypomina, że Słowo Boże "oświeca wiernego do poznania swoich grzechów, wzywa do nawrócenia i napełnia go ufnością w miłosierdzie Boże" (VD 61). Czy przygotowuję się do spowiedzi w oparciu o teksty Pisma Świętego albo czy chętnie przyjmuję pokutę związaną z lekturą Biblii?

MÓDL SIĘ!

Daj nam, Panie, przez wstawiennictwo Twoich Świętych, zrozumieć ten tajemniczy język, którym jest język krzyża, aby mieć udział w radości Królestwa. Daj nam, o Panie, taką czystość serca, o jaką prosiliśmy cię w tych dniach. Oddal od nas wszelki smutek, bojaźń, brak odwagi. Spraw, abyśmy zrozumieli, że pokuta jest drogą radości, i daj nam przeżyć sakrament pojednania z ufnością, z radością i z otwartym sercem. Prosimy Cię o to przez wstawiennictwo świętych penitentów: Św. Marcina de Porres, św. Róży z Limy, św. Teresy od Jezusa, wszyst­kich, którzy wniknęli w tajemnicę pokuty. Prosimy Cię o to za przyczyną Maryi, Matki Bolesnej, przez naszego Pana, Jezusa Chrystusa, Twojego Syna. Amen.

kard. Martini

ŻYJ SŁOWEM!

Katechizm dla młodych Youcat przekonuje: "Pokuta jest często źle rozumiana. Nie ma nic wspólnego z samokrytyką i skrupulatnością. Pokuta nie jest medytowaniem nad tym, jakim jestem złym człowiekiem. Pokuta wyzwala i ośmiela do tego, by zacząć na nowo" (nr 230). Podejmijmy na nowo dobre wielkopostne postanowienia, np. codzienna 15 min. lektura Pisma świętego.

ks. Jan Kochel