Henryk Panas, Według Judasza. Apokryf, Wydawnictwo Poligraf 2008.

Henryk Panas to ceniony pisarz i publicysta, natomiast jego powieść „Według Judasza” jest uważana za jedno z jego najlepszych dzieł. Tylko to zdanie powinno zmusić każdego czytelnika do zainteresowania się tą książką, nie wspominając o znakomitej recenzji samego Jarosława Iwaszkiewicza. Dodatkowo jest to powieść inspirowana tekstami biblijnymi, więc wydaje się, że każdy "katolicki mól książkowy" powinien ją przeczytać, ale czy na pewno? Na pewno nie jest to książka zgodna z nauką Kościoła o czym świadczy podtytuł, czyli „apokryf” (gr. "ukryty, niezrozumiały, tajemniczy", stąd "nieautentyczny"). Skoro tak to o czym ona jest? Zatem do rzeczy!

Książka jest napisana w pierwszej osobie, a jej głównym bohaterem jest budzący kontrowersje uczeń Jezusa – Judasz. Judasz jest już na skraju śmierci, a cała książka jest napisana w formie długie listu do kogoś kto chce poznać prawdę o nim i Jezusie. Dzięki tej konwencji czytelnik może poczuć się, tak jakby Judasz specjalnie dla niego czyni tak ogromny wysiłek i przypomina sobie całą historię. Tworzy to też dla siebie, aby wyjaśnić i jakby oczyścić się z zarzutów o zdradę; przedstawić swoją wersję wydarzeń, która wydaje się bardzo przekonująca. Panas przedstawia Judasza jako bogatego, niezwykle inteligentnego, oczytanego i nieco pysznego młodzieńca, który zakochał się w pewnej Marii, zapewne Marii Magdalenie. Ukochana Judy nie jest jednak nim zbyt zainteresowana, swój czas woli spędzać na przysłuchiwaniu się naukom rabbiego Jezusa. Judasz, aby być bliżej Marii dołącza do uczniów Jezusa, których jest coraz więcej, bynajmniej nie dwunastu. Z czasem Judasz jest coraz bardziej doceniany przez całe zgromadzenie, a także przez samego Jezusa, chociaż długo o tym nie mówi. Nie zbyt jednak docenia go ta, na której uwadze mu zależy. Maria nadal jest wpatrzona tylko w Jezusa, a Judasz przeżywa ogromny zawód miłosny, o którym pamięta do końca swego życia. Tragedię przeżywa także Jezus. Nie wie czy jest Mesjaszem, a dodatkowo Jego pełna miłości nauka nie jest rozumiana przez uczniów i lud. Całe jego zgromadzenie pragnie buntu i powstania, a Jezus nic nie może zrobić, nie jest w stanie powstrzymać rozlewu krwi.

Głównym tematem powieści jednak wydaje się być zdrada Judasza. Czy rzeczywiście zdradził swojego rabbiego? Juda przedstawia to w zupełnie inny sposób, ale nie będę zdradzał jaki, by nie zepsuć lektury czytającemu.

Apokryf jest pełen opisów, które są przekonywające. Panas przedstawił je w taki sposób, że "wierzymy" każdemu jego słowu. Wynika to zapewne z starannego przygotowania autora do napisania swego dzieła. Takie same odczucia mamy po czytaniu zdarzeń, które znamy z Biblii, np. cud rozmnożenia chleba jest wyjaśniony przez Judasza w zupełnie inny sposób, a czytając "apokryficzną relację" czytelnik może na nowo zacząć się zastanawiać nad znaną już prawdą. Panas w odmienny sposób przytacza również młodość Jezusa m.in. całkowicie zaprzecza dziewictwu Jego Matki – Maryi. Dodatkowo bohater przez całą książkę wyjaśnia, jak dochodzi do przekłamań o Jezusie i Jego uczniach.

W ten sposób autor stara się nakłonić odbiorcę do zastanowienia się nad historią Jezusa, Jego życiem i posłannictwem. Mimo, że nie jest to lektura zgodna z nauką Kościoła to polecam ją, gdyż jest ciekawa, a do tego zmuszająca do refleksji.